مردم ایران اغلب در اقلیم خشک و نیمه خشک زندگی میکنند؛ برخی نیز در شرایط آب و هوایی متفاوتی مانند گیلان، مازندران و گلستان زندگی میکنند. با وجود این، همه ما دوست داریم در محوطه خود باغی داشته باشیم تا حس طبیعت را در خانه به ارمغان بیاوریم؛ در نتیجه، مردم به دنبال راه‌های مختلفی بوده‌اند تا مطمئن شوند که بدون توجه به نوع اقلیم (شرایط آب و هوایی) یا موقعیت‌های جغرافیایی، هر فردی راهی برای داشتن باغ خود دارد. برای داشتن جلوه زیباتر به جای چمن نیز میتوان از سنگ رودخانه ای استفاده کرد.
برای مطالعه مقاله سنگ قلوه رودخانه چیست و چه کاربردی دارد، کلیک کنید
تغییرات اقلیم و تاثیر آن بر ایران
گیاه شناسان در تحقیقات خود پیشرفت هایی داشته اند و این امکان را برای افرادی که در بیابان یا اقلیم خشک و نیمه خشک زندگی می کنند فراهم کردند تا باغ های منحصر به شرایط خود را داشته باشند. از طرف دیگر این روز ها، با توجه به روند گرم شدن زمین، در هر دقیقه به اندازه 48 زمین فوتبال از زمین های دارای پوشش جنگلی از بین می روند. همچنین تا سال 2030 میزان نیاز افراد به آب سالم تا 40 درصد افزایش خواهد یافت.
تاثیر کاشت گیاهان مناسب در اقلیم خشک و نیمه خشک
با توجه به تغییرات اقلیم، ایجاد جنگل های جدید با درختان کم آب تر و نگهداری از درختان موجود، به ویژه در مناطق گرم تر به یک اصل حیاتی تبدیل شده است. هنگامی که درختان مقاوم به خشکی در جای مناسب خود کاشته شده و ریشه می زنند، سایه می اندازند و به جذب رطوبت و مواد غذایی در خاک کمک می کنند.زمین هر سال حاصل‌خیزتر می شود و شما می توانید پس از چند سال در مناطق نیمه بیابانی تفاوت بزرگی را مشاهده کنید.
این فرآیند باعث بازگشت حیات وحش مانند پستانداران، پرندگان، دوزیستان و حشرات شده و از فرسایش خاک جلوگیری می کند. بنابراین بعد از چند سال تغییرات مثبتی در میکرو اقلیم محلی و محصولات غذایی ایجاد خواهد کرد. باغ های خشک گزینه بسیار خوبی برای کسانی است که می خواهند زیبایی گیاهان خشک و نیمه خشک را در اطراف خانه خود داشته باشند.
آنها در تمام چهار فصل سال یعنی زمستان، تابستان، بهار و پاییز بهترین مناظر را دارند. ویژگی های اقلیم خشک و نیمه خشک ابتدا دانستن ویژگی‌های اقلیم گرم خشک و نیمه‌خشک مهم است، زیرا از این طریق می‌توانیم در انتخاب گیاهان تصمیمات بهتری بگیریم.
ببرسی انواع اقلیم
پس ابتدا به توضیح این شرایط اقلیمی می پردازیم:
اقلیم خشک یا اقلیم هوای خشک
در این هوا میانگین دمای سالانه 18 درجه سانتیگراد است که حداکثر می تواند تا50 درجه سانتیگراد و یا بیشتر برسد و حداقل آن در بیابانهای سرد 30- یا حتی کمتر است. بارندگی معمولا بیش از 300 میلی متر نیست و اغلب به صورت نامنظم رخ می دهد. در خشک‌ترین بیابان‌ها این مقدار از 2 میلی متر بیشتر نمی شود.
اقلیم نیمه خشک
نوعی آب و هوا است که تا حدودی مرطوب تر و کمی گرمتر است. میانگین دمای سالانه بسته به منطقه بین 14 تا 17 درجه سانتیگراد و میزان بارندگی بین 300 تا 700 میلی متر است. بارش ها تا حدودی منظم تر و اغلب فصلی هستند و مانند منطقه مدیترانه در اواسط یا اواخر تابستان اتفاق می افتد. علاوه بر این، ممکن است یخبندان قابل توجهی در فصول سرد سال رخ دهد.
تعریف باغ خشک
باغ خشک باغی است که فقط برای رشد مجموعه ای از گیاهان خشک یا بیابانی ساخته شده است که ممکن است به دلیل تغییرات یا شرایط آب و هوایی سخت در مناطق مبدا منقرض شوند. از این باغ ها برای رشد و مدیریت گیاهانی استفاده می شود که مقاوم هستند و به همین دلیل به اندازه گیاهان معمولی که در یک باغ عادی رشد می کنند نیازی به آبیاری ندارند.
این گیاهان به دلیل توانایی آنها در گلدهی و رشد، حتی در فصولی که نسبت به سایر طول سال گرم تر و کم بارش تر هستند، انتخاب می شوند. آنها به آبیاری و مراقبت زیادی نیاز ندارند واکثرا برای مناطقی که بارندگی یا آب کافی ندارند در نظر گرفته می شوند. همچنین این درختان به صرفه جویی در قبوض آب کشاورز کمک می کنند، زیرا احتیاجی به آبیاری منظم در طول هفته ندارند.
بهترین گیاهان برای اقلیم(آب و هوای) خشک و نیمه خشک کدامند؟
اکنون که تصوری از اقلیم خشک و نیمه خشک و باغ خشک داریم، وقت آن است که بدانیم چه گیاهانی می توانند در این شرایط زندگی کنند.
گیاه آگاوه ویکتوریا
گیاه آگاوه ویکتوریا نوعی ساکولنت با برگ های گوشتی به رنگ سبز تیره و با خطوط سفید روی سطح آن است. نقطه های مشکی رنگی در نوک آن است که اندازه آن کمتر از 0.5 سانتی متر است. پس از بلوغ، اندازه آن تا 35 سانتی متر در ارتفاع و حدود 40 سانتی متر در عرض می رسد. تنها عیب این گیاه این است که پس از گلدهی می میرد، اما قبل از انجام این کار، بذرهای متعددی تولید می کند. این گیاه توانایی تحمل آب و هوای یخبندان تا 8- درجه سانتیگراد را دارد.
آلوئه ورا با خواص فراوان و درآمد‌زایی بالا
آلوئه ورا یک ساکولنت غیر کاکتوسی است که ارتفاع آن به 40 سانتی متر می رسد. دارای برگهای سبز گوشتی است که اغلب در جوانی دارای لکه های سفید است. در بهار شکوفا می شود و گل های زرد لوله ای می دهد. سرما را به خوبی تحمل می کند و یخبندان های گاه به گاه تا منفی دو درجه سانتیگراد را نیز تحمل می کند.
درخت بطری کوئینزلند
درخت بعدی که به درخت بطری کوئینزلند معروف است، درختی تقریبا همیشه سبز است. یعنی در نقطه ای از سال که برگ های آن می ریزد، ارتفاع آن تقریباً به 20 متر می رسد. از دوران جوانی دارای تنه ضخیم است که در طول سالها، شکل بطری به خود می گیرد و ضخامت آن به حدود 50 سانتی متر می رسد. بسته به آب و هوا، برخی از برگ های خود را در زمستان یا اگر محیط گرمسیری است در فصل خشک از دست می دهد. همچنین قابلیت تحمل یخبندان های ضعیف تا دمای 3- درجه سانتیگراد را از خود نشان می دهد.
دیمور فوتکا (Dimorphotheque )
گیاهی است که ارتفاع آن تا 40 سانتی متر و عرض آن تا 2 متر می رسد. دیمور فوتکا گیاهی است که می توان از آن به عنوان پوششی برای زمین استفاده کرد، اگرچه باید در نظر داشت که در برابر پایمال شدن مقاومت نمی کند. در بهار و تابستان شکوفا می شود و گل های آن شبیه گل های بابونه است و به رنگ های یاسی، سفید، نارنجی، قرمز، صورتی است. در هوای سرد تا 4- درجه سانتیگراد مقاومت می کند.
آنگوستیفولیا و اسطوخودوس
انواع مختلفی از اسطوخودوس وجود دارد و همه آن ها گیاهان مقاوم به خشکی هستند. با این حال، ما آنگوستیفولیا را توصیه می کنیم زیرا بومی سواحل شبه جزیره مدیترانه و جزایر بالئاریک است، بنابراین از گونه ای صحبت می کنیم که می تواند تا دمای 40 درجه سانتیگراد و کمبود آب را به خوبی تحمل کند. ارتفاع آن تقریباً به 2 متر در عرض یک متر می رسد. این گیاه در بهار شکوفا می شود و گلهای یاسی و بنفش تولید می کند. علاوه بر این، تا 12- درجه سانتیگراد در برابر سرما مقاوم است.
زیتون تلخ
زیتون تلخ برای باغ هایی که اقلیم نیمه خشک (اقلیم نبمه خشک) دارند بسیار مناسب است. خیلی سریع رشد می کند و در عرض چند سال به ارتفاع 15 متری می رسد. تاج گسترده ای به شکل چتر یا چتر آفتابی ایجاد می کند که با برگ های سبز رنگ عجیب و غریب که در پاییز زرد می شوند پر می شود. در بهار شکوفا می شود و گل های کوچک یاسی تولید می کند. زیتون نیز درختی است همیشه سبز که ارتفاع آن به 15 متر می رسد.
تنه درخت زیتون تلخ به مرور زمان کمی ضخیم می شود و قطر آن به 1 متر و گاهی کمی بیشتر می رسد. برگ های آن در سمت بالا سبز تیره و در قسمت پایین روشن تر است. در بهار گل می دهد و میوه های آن یعنی زیتون در تابستان می رسد. در برابر یخبندان تا 4- درجه سانتیگراد هم مقاومت می کند.
کاکتوس بال فرشته
بال فرشته، کاکتوسی است که از جوانی بسیار شاخه می دهد و ارتفاع آن به یک متر می رسد. این برگ ها سبز هستند و از ساقه های آنها تعداد زیادی خار بسیار نازک بیرون می زند که شبیه موهای کوتاه زرد یا قهوه ای است. گلهای آن زرد و به قطر 4 سانتیمتر است. در برابر یخبندان های کوتاه مدت تا 4- درجه سانتیگراد مقاومت می کند اما فقط در صورتی که خاک آن ها خشک باشد.
درخت نخل خرما
نخل خرما گیاهی است که می تواند یک یا چند تنه تا ارتفاع 30 متر ایجاد کند. برگ های آن به شکل پینی، سبز آبی و خاردار است. گلهای آن آذین های دسته‌دار و ایستاده و زرد رنگ هستند و میوه های خوراکی به نام خرما تولید می کنند که در تابستان می رسد. این درخت توان تحمل سرما تا 4- درجه سانتیگراد را دارد.
رایج ترین گیاهی که معمولاً در باغ های خشک کاشته می شود نمکی است. این گیاه متعلق به گروهی از گیاهان است که به بوته شوری معروفند. در صورت رشد کامل می تواند به ارتفاع بیش از 3 متر برسد. نمک كهنسال يک گياه فوق العاده مقاوم است كه قابليت تحمل خاكهاي بسيار خشک را براي مدت طولاني دارد. بهترین شرایط برای این گیاه تابش آفتاب کامل است.
برای کاشت در باغ، این یک گیاه عالی برای پرچین است و دارای شاخ و برگ نقره ای بسیار چشمگیری است. برای اینکه گیاه چوبی نشود، باید به طور منظم هرس شود.
گیاه ارموفیلا
گیاه دیگر ارموفیلا است که دارای 200 گونه گیاهی می باشد. بیشتر این گونه های گیاهی در مناطق نیمه خشک و خشک استرالیا یافت می شوند.
مایرنا اوپوزیتویلا
مایرنا اوپوزیتویلا یکی دیگر از گیاهان باغی خشک است که اندازه کوچکی دارد. دارای برگ هایی با موهای ابریشمی است که بسیار محکم، باریک و متمایل به خاکستری و خارق العاده است. میوه های این گیاه کوچک با رنگ کرم مایل به صورتی یا سبز است. برای استفاده در طراحی و معماری باغ ها، این گیاه بسیار عالی است.
همه چیز درباره طراحی روف گاردن، کلیک کنید
اقاقیا
اقاقیا نیز یک گیاه مناسب برای باغ های خشک است. این درخت جذاب شاخ و برگ خاکستری دارد. در باغ خشک، نمای درختی پراکنده را نشان می دهد که در مناطق نیمه خشک و خشک کشوری مانند استرالیا یافت می شود.
بیشتر برای مکان های خشک و آفتابی مناسب است، اما در برابر طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی مقاوم است. در مناطقی با اقلیم ایران، می توان درختی با اندازه متوسط به دست آورد.
درخت موکائو
درخت موکائو درخت مناسب دیگری است که قابلیت کاشت در تمام فصول سال در اقلیم خشک و نیمه خشک را دارد، اما شرط لازم برای ادامه حیات این درخت، مراقبت و آبیاری کافی است. میزان رشد آن هم به طور شگفت انگیزی بالا است، چرا که پس از یک و نیم سال، ارتفاع آن به 3 متر می رسد.
درخت چریش نیز ویژگی ها منحصر به فردی دارد که از جمله آن می توان به آفت کشی بیولوژیکی، و خواص دارویی آن اشاره کرد. همچنین از صمغ آن برای ساخت صمغ های عربی استفاده می شود که به عنوان تثبیت کننده، کاربرد زیادی در صنعت غذا، نوشیدنی و چاپ دارد.
این گونه از درختان با اقلیم گرم و نیمه خشک و بارش های نامنظم سازگاری دارند و به شدت در برابر خشکسالی مقاوم هستند.
درخت مورینگا
درخت ارزشمند و مهم دیگر، مورینگاست که محققان در سال 2020 به ویژگی های خاص و دارویی این درخت پی بردند. مورینگا که به درخت معجزه معروف است، علاوه بر خاصیت درمان بیش از 300 نوع بیماری، بسیار سود آور بوده و در محیط های گرم و خشک مثل آفریقا، به آسانی رشد می کند.
به طور کلی، نتایج بررسی ها نشان می دهد که بسیاری از گیاهان مورد استفاده در فضای سبز، گونه های مناسبی نیستند و گیاهان مناسب تری وجود دارند که کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. قبل از معرفی گیاهان جدید به محیط شهری، باید آنها را در مقیاس کوچک برای چندین سال آزمایش کرد تا تأیید شود که بوم شناسی کل منطقه را از طریق تهاجم یا تهدیدی برای هیچ گونه گیاهی محلی تغییر نخواهند داد.
دیدگاه خود را بنویسید